Hier volgt een artikel uit «Brussel Deze Week» van 19 februari 2004.

Muziekmozaïek blikt volksliedjes in voor het te laat is

Dialect, een Meetjeslands dorp

Stadsnieuw Ukkel Waalsekassei in plaats van Waterloosesteenweg, het is een van de woorden die André Galle (broer van gewezen minister Marc Galle) in zijn pas ver­sche­nen verhalenbundel Vertel nog eens van België van de vergetelheid redt.  De verhalen spelen in de hele twintigste eeuw, maar de lezer voelt zich meteen in alle decennia thuis.  Dat moet aan de taal liggen, die vertrouwd aandoet, en aan de toestanden, die we Belgisch noemen.  Een gesprek met een lokaal internationalist.

■ An Devroe

De verhalen van André Galle wekken de indruk dat hij geanimeerd en niet zonder mededogen naar de wereld en 's mensen wandel kijkt.  Vooral wanneer zijn personages zich uit gênante situaties moeten zien te redden en allerlei ontsnappingsmogelijkheden en mogelijke desastreuze gevolgen aan hun geestesoog voorbij laten gaan.
Sommige verhalen verschenen al in De Standaard Magazine, 't Leeuwke, het tijdschrift van de Vlaamse Club Luxemburg, het Spaanse Abril en in Australian Short Stories.  Uitgeverij Zannekin bundelde nu dertien verhalen, waaronder ook 'Een weekeinde in Ukkel'.  Daar wilden we graag meer over weten.

Uw taal is ongelooflijk naturel.  Zelfs al gebruikt de lezer zelf bepaalde Vlaamse uitdrukkingen niet, toch herkent hij dat ze van bij ons zijn.  Wilt u bewust archiveren ?
André Galle: In Honderd jaar eenzaamheid van Garcia Márquez staat een periode beschreven waarin het hele dorp zijn geheugen kwijt is.  De mensen vertellen eindeloos hetzelfde verhaal.  Op de koeien schrijven ze 'koe', om niet te vergeten hoe de beesten ook alweer heten.  Dat zijn ook redders van taal."
"`Waalsekassei' hoorde ik uit de mond van een echte Ukkelaar.  Vlamingen zijn wat schizofreen op dat gebied: voor publicatie heb ik de verhalen verschillende keren 'opgehollandst', en dan weer `onthollandse Voor Nederland is het eigenlijk beter dat je authentiek bent: alle pogingen om de Hollander uit te hangen mislukken toch."
"Voor mij persoonlijk zijn dialect en Algemeen Nederlands geen tegengestelden.  Op de tolkenschool in Brussel (waar Galle, lid van de Association Internationale des Interprètes de Conférence (AIIC), doceerde, AD) vroegen de studenten me: 'Wat moeten we zeggen ? "Vanmorgen" of "deze morgen" ?' Ik vroeg dan op mijn beurt wat ze in hun dialect zeiden.  Als ze iets antwoordden als `vandenuchtink', dan zei ik dat ze dus 'vanochtend' moesten zeggen."
"Wat daarentegen niet authentiek is, is het Belgisch Beschaafd Nederlands, dat gebruikt wordt in Brusselse ministeries, reclamebureaus en warenhuizen.  Zij vertalen uit het Frans en hebben geen contact met de taal: het is een nontaal.  Daar zal ik nooit voor vechten.  Maar wél voor het dialect.  Mijn moeder was van Schellebelle.  Ze kende wel tienduizend uitdrukkingen en zegswijzen.  Ik heb er spijt van dat ik daar als geschoold filoloog nooit aantekeningen van heb gemaakt."
"Persoonlijk vind ik de uitroeiing van dialecten een culturele genocide.  Dialecten moeten geïntegreerd worden, en niet opgeofferd aan het `BBN'.  In Frans-Vlaanderen zijn de dialecten beter bewaard: daar hoor je nog het échte West-Vlaams, dat niet verknoeid is door het onderwijs.  Taal is een soort DNA van het denken en het geheugen.  Als je een uitdrukking verbiedt, verbied je een bestanddeeltje van het denken." Dikwijls uiten uw personages hun heimwee naar "ons volk": Camilla in 'De obus', de lokettist in het Waalse station die tweetalige uurregelingen maakt.  Had u dat heimwee toen u in Italië of Luxemburg verbleef ? André Galle: "Met 'ons volk' bedoelt Camilla haar familie.  Mijn ouders hebben in Henegouwen gewoond.  Vlamingen die in Wallonië gingen wonen en werken werden haast onder dwang geassimileerd.  De haat tegen Nederlandstaligen en het Nederlands was en is veel groter dan omgekeerd.  Franstaligen in België voelen zich vernederd als wij hun overmacht niet eenvoudigweg aanvaarden.  Ikzelf heb nooit heimwee gehad.  Ik ben een internationalist."

André Galle: "Zoals het nu is, ben ik tegen de opsplitsing in twee gemeenschappen, want de onze is een getto." Foto: Saskia Vanderstichele

En de Nederlandstalige gemeenschap in Ukkel ?
André Galle: "Als Nederlandstaligen staan we hier nergens, tenzij je content bent met het hoekje van de tafel.  Twee gemeen­schappen veronderstelt paritaire vertegen­woordiging, zoals wijlen Paul-Henri Spaak nog bepleit heeft.  Zoals het nu is, ben ik tegen de opsplitsing in twee gemeen­schappen, want de onze is een getto.  Beter is dan dat iedereen tweetalig is.  Voor België is dat te laat, maar voor Brussel misschien nog niet.  Dat zou een tweetalige stad met tweetalig onderwijs moeten zijn.  Als je de Brusselse bevolking opsplitst, zonder paritaire vertegen­woordiging, verraad je de Vlaamse zaak, en trouwens de grondwet, die de beide talen in Brussel gelijk gewicht toekent."
"In Luxemburg zijn het Lëtzebuergisch en het Duits niet in het minst bedreigd, ondanks dat Frans.  Daar huldigen ze het principe van twee-, zelfs drietaligheid.  In Luxemburg kende ik een Spaanse die doceert aan het Europees Parlement.  Zij, toch met een wereldtaal als moedertaal, was trots dat haar kinderen Letzeburgs kenden.  Zij was trots op hun integratie.  Als wij ons net zo gedragen hadden, dan waren immigranten ook trots geweest dat ze Vlaams kenden.  Het is een gemiste kans." "Ik ben niet zo enthousiast over de drie gewesten: problemen moeten opgelost worden door vereniging, zoals de Benelux, in plaats van door versnippering.  De Brusselse tolken­school was er vroeger één.  Nu heb je de Erasmus Hogeschool Brussel aan Nederlandse, en het Institut Supérieur de Traducteurs et Interprètes aan Franstalige kant.  Wat kan nu dommer zijn dan een tolkenschool opsplitsen ?"

Hebt u de titel van uw boek gekozen omdat u in het buitenland gevraagd wordt om over België te vertellen ?
André Galle: "Ik heb alles samen een aantal jaren in Italië vertoefd.  Ik heb er altijd geweigerd om een lezing over België te houden.  Ik wil geen kwaad over mijn land spreken, en als ik over België spreek, kan ik er alleen maar kwaad over spreken.  `Bis! Bis!' viel buiten Italië erg in de smaak omdat het zich in Italië afspeelt.  Corruptie in Italië is veel schilderachtiger dan corruptie in België."
"Eerst was de titel: 'Vertel nog eens over België', maar ik heb er van van gemaakt, omdat het dan klinkt als een vraag aan opa: 'Vertel nog eens van de oorlog', van iets dat voorbij is.  Voor mij persoonlijk behoort België eigenlijk ook tot het verleden."

Waarom schrijft u korte verhalen ?
André Galle: "Omdat ik het liefst van al korte verhalen lees.  Misschien was dat ook uit noodzaak.  Toen ik studeerde had ik geen tijd om boeken als De gebroeders Karamazow van Dostojewski te lezen.  Een verhaal was altijd mogelijk, een verpozing.  In mijn beroeps­leven was het nog erger.  Ik had op reis altijd een bundel verhalen van bijvoorbeeld Tsjechow, Pirandello of de Maupassant mee." "Na de oorlog zei iedereen: de tijd van de dikke romans is voorbij, de mensen hebben daar geen tijd meer voor.  Nu hebben uitgevers me geantwoord: 'Wanneer schrijf je eens een écht boek ?' Vanwaar die ommezwaai ? Ik denk: wegens het easy reading.  Bij verhalen moeten de lezers zich telkens opnieuw inleven in steeds weer andere toestanden: vermoeiend.  Bovendien mogen ze geen regel, laat staan een alinea missen: moeilijk.  Als je in een dikke roman per abuis een hoofdstuk overslaat, merk je het niet eens." U observeert zo goed dat het lijkt alsof u alles pas hebt meegemaakt, of het nu gaat over de commotie in een Turks café begin jaren negentig, over het tolken­milieu in 1980, over de confron­tatie met de bezetter in 1940, of over Vlaming zijn in 'de Walen' in de jaren twintig.  Gebruikt u misschien een dagboek ?
André Galle: "Nee.  De verhalen heb ik de laatste tien jaar geschreven.  Maar ik heb een goed geheugen.  Schrijven is een middel om niet te vergeten — of een middel om op een leukere of interessantere manier te vergeten."

André Galle, Vertel nog eens van België:
in de winkel 14,80 euro (ISBN 90-71326-20-9),
per gewone post tijdelijk voor 14,80 euro thuis toegestuurd
(over te maken aan Uitgeverij Zannekin, Ieper,
op rekening nr. 464-8220251-39,
met de vermelding 'Galle'
en het adres waar u het boek wilt ontvangen)

Standaardtaal is een flauw afkooksel van het dialect
Over dialect geklapt

Over Dialect
Het Meetjesland — Inhoudstafel — Doorzoek onze Meetjesland webstek

MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  11-05-2022
Copyright Notice (c) 2024