Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1970, 3de jaargang, nr. 4

De Kapel
van O.L. Vrouw-ten-Doorn
te Maldegem-Kleit

De kapel van O.L.Vrouw-ten-Doorn is de voornaamste kapel van de parochie Kleit.  Zij staat langs de Urselweg, bij een bocht van de baan, op ongeveer drie kilometer afstand van het centrum van Kleit.  Zij is zeer eenvoudig van bouwstijl en wordt 's zomers half weggedoken achter twee ineengestrengelde lindebomen.  Er is geen verband tussen deze bidplaats en kapel en beeld van O.L. Vrouw-ten-Doorn te Eeklo.

Omstreeks twee eeuwen geleden groeide er een grote doornboom te Kleit, op het kruispunt van de Urselweg met de Prinsevelddreef en de Veertig Gemeten, dus op de plaats waar nu het huis gebouwd is van Mevrouw Weduwe Edmond Versluys.  In die doornboom hadden de inwoners van die wijk een tamelijk grote veldkapel aangebracht, waarin een prachtig gesneden beeld van O.L. Vrouw stond, uit eikenhout vervaardigd.

In de jaren 1797-98 was het loten in zwang gekomen, toen de Fransen onze jongelingen tot legerdienst wilden verplichten.  In die tijd bestond daar reeds de hofstede, thans bewoond door de familie Emiel Focquaert.  De vader van Emiel, Francies Focquaert, baatte de hoeve uit in de jaren 1885-1890.  Voordien, in 1882, vinden wij het hof bewoond door Charles Louis De Neve; hij had dit eigendom geërfd van zijn vader, Francies De Neve, die gehuwd was met Catharina Buysse, dochter van Jeroom.

Jeroom Buysse, landbouwer, bewoonde deze hoeve zeker vanaf 1818.  In de verkoopakte van de hofstede, dagtekenend van 18 juli 1823, wordt de kapel reeds als volgt vermeld: « ... grond abouteerende aen den Urselschen heerweg; Oost, Zuyd en Noord d'hoirs Lieven Bonnet, ter reserve van de capelle, met twee ellen zeven palmen vijf lignen, tien voeten rond de zelve capelle, dezelve goederen aen den verkooper competeerende by koope gedaen jegens Hieronymus Buysse op den negen en twintigsten January achttien honderd achttien".

Uit deze tekst blijkt dus duidelijk dat de kapel reeds bestond in 1818.  Wanneer Jeroom Buysse de hofstede aan de kapel is komen bewonen, kunnen wij niet juist meer vaststellen.  Uit het overlijdensregister van de parochie Kleit weten wij dat zijn dochter Catharina, gehuwd met Francies De Neve, op 3 november 1861 stierf en dat zij toen 59 jaar oud was; zij werd dus geboren in 1801-02.  Uit een bron die voorzeker van dochter op moeder teruggaat en zo méér dan 155 jaar ver terugreikt, wordt ons verzekerd dat Jeroom Buysse in de jaren 1815-18 de kapel van de Doorn bouwde en wel uit dankbaarheid tegenover O.L. Vrouw, omdat zijn zoon zich had vrijgeloot van legerdienst.  Deze mondelinge overlevering schijnt dus hoegenaamd niet in strijd met de geschiedkundige feiten en met de personalia nopens de bezitters van de hoeve.  Vermits Catharina Buysse in de periode 1815-18 reeds 14 à 17 jaar oud was, is het zeer goed mogelijk dat Jeroom Buysse nog een zoon had die ouder was dan zijn dochter Catharina.  Absolute zekerheid hebben wij wel niet, maar het is duidelijk dat de kapel ouder is dan 29 januari 1818, daar Jeroom Buysse op die dag de hofstede, met de grond die erbij hoorde, had verkocht.

Wanneer de kapel door Jeroom Buysse voor 1818 opgebouwd was, werd het Mariabeeld dat prijkte in de grote veldkapel aan de doornboom op het kruispunt van de hoger genoemde wegen, uit die veldkapel weggenomen om overgeplaatst te worden in de nieuwe, kleine stenen kapel nabij de hofstede.  Doch de volksmond verhaalt dat reeds de volgende dag, in de vroege morgen, voorbijgangers het Lieve Vrouwebeeld opnieuw terugvonden op zijn oude plaats in de doornboom.  Die verplaatsing gebeurde meerdere malen, steeds met hetzelfde resultaat.  Men besloot dan de doornboom zelf dichtbij de nieuwe kapel te planten en van dan af bleef het Mariabeeld tronen in de nieuwgebouwde kapel van de Doorn.  Zulke verhalen van verplaatste beelden zijn legio in Vlaanderen.

Het Lieve Vrouwebeeld is prachtig gesneden en dateert hoogstwaarschijnlijk van circa 1750; het behoort tot de groep van de Spaanse volkskunst en meet 47 centimeter hoogte.  De mantel en het kleed van de Lieve Vrouw en het kleed van het Kindeken Jezus, dat zij op de arm draagt, zijn donkerblauw geverfd; haar aangezicht en dat van het Kind zijn wit geschilderd; de Lieve Vrouw draagt lang zwart haar.

De eerste kapel, waarin nauwelijks plaats was voor vier stoelen, werd in de jaren 1890 zo bouwvallig, dat zij langs beide zijden moest gestut en ondersteund worden.  De vrouw van Francies Focquaert (Amelie Van den Abeele), die in 1882 de hofstede uitbaatte, samen met de vrouw van August Van Vooren uit Maesboone (Julie Van Deynze), deden een omhaling te Kleit, te Maldegem en bij al de heren eigenaars van bezittingen te Kleit, om een gans nieuwe kapel — de huidige — op te bouwen.

Op 15 augustus 1895 kwam eerwaarde Heer Pastoor Verloo, in plechtige stoet met de congreganisten en de leerlingen van de zondagschool, naar de Doorn en wijdde de nieuwe kapel.

In de jaren 1920 werd aan deze kapel een nis toegevoegd en een nieuw altaar geplaatst, gedeeltelijk in die nis en waarop voortaan het geklede Mariabeeld zou prijken. Rond dezelfde tijd werd ook de groene afsluiting tussen het altaar en de plaats voor het volk weggeruimd.

Op Ons Heer Hemelvaart 1923 ging de eerste bedevaart door van de Xaverianen (= Ciezen) van Kleit naar O.L.Vrouw van de Doorn en, nog hetzelfde jaar, op de laatste zondag van mei, de eerste bedevaart van de meisjes van de zondagschool.  In 1925 kwamen al de vrouwen en meisjes van de parochie deze bedevaart vermeerderen.

Tot op heden trekken de Kleitse vrouwen en mannen in de meimaand met honderden op bedevaart naar de kapel van O.L.Vrouw van de Doorn.  Maar gans het jaar door wordt Maria er aangeroepen door de Kleitenaren en ook door Mariavereerders uit de naburige gemeenten; op zondag bidt men daar bijna nooit alleen.  Nog immer stellen de mensen een bijzonder betrouwen in O.L.Vrouw van de Doorn en wat al stille gunsten op die plaats verleend werden, weten alleen Maria en haar vele, trouwe vereerders.

G. DE SMET,
oud-onderpastoor van Kleit,
pastoor te Zonnegem.
 
Kapel O.L.V.-ten-Doorn te Maldegem-Kleit
Foto P. Van Hulle.

Separator

Een artikel van rond 1945 over dezelfde kapel door dezelfde auteur

Naar de top van deze blz.

Inhoudstafels
1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteland homepage
MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024