Uit tijdschrift "Ons Meetjesland", 1972, 5de jaargang, nr. 1

DE MUNTEN VAN VLAANDEREN (3)

HET ROMEINSE KEIZERRIJK (vervolg) :

Na de dood van Commodus in 193 kennen wij de militaire dynastie van de Severi van 193 tot 235.  Als voornaamste keizers stippen we aan:

Septimus Severus tot 211, Caracalla tot 217, Elagabalus van 218 tot 222 en Severus Alexander van 222 tot 235.

Tussen de jaren 235 - 285 heerst de militaire anarchie. De keizers steunen hun benoeming op de macht van de troepen onder hun bevel. Dit is een eerder wankele basis voor het gezag en deze soldaten keizers regeren kort en vinden bijna allen een gewelddadige dood.

In 284 herstelt Diocletianus terug de orde in het Rijk en benoemt een mede keizer en twee onderkeizers. Alles gaat goed tot hij in 305 afstand doet en de strijd om de macht terug ontbrandt. De macht komt uiteindelijk in handen van Constantijn de Grote tot 337 en van zijn opvolger tot 361. Enkele jaren nadien valt het Rijk definitief uiteen in twee grote delen, namelijk het Oosten en het Westen.

___________________

Na deze rijke verscheidenheid van munten welke de Romeinse bezetting ons heeft nagelaten, komen we uiteindelijk aan onze nationale munt, t.t.z. de munten welke hier ter plaatse werden geslagen om voor onze mensen als betaalmiddel te dienen.  We zullen de duistere periode tot Karel de Kale onverlet laten.  De enkele stukjes welke hiervoor eventueel in aanmerking komen, maken het voorwerp uit van tegenstrijdige meningen van de belangrijkste experten.  Bij gebrek aan oorkonden betreffende gebeurlijke muntslag in deze tijd, zal het wel altijd een open vraag blijven of er hier ter plaatse vóór de 8e eeuw munt werd geslagen.

Karel de Kale (840-877): van hem kennen we met zekerheid minstens negen verschillende typen van munten, allemaal klein zilvergeld, verdeeld over vier muntateliers, namelijk: Brugge, Kassel, Kortrijk en Gent.

Brugge:

Kassel:

Kortrijk:

Gent:

De voorzijde
De keerzijde
Vz.: gratia DI REX
Kz.: Bruggas Mon
Vz.: gratia DI REX
Kz.: Cassel Loav
Vz.: Gracia DI REX
Kz.: Curtriaco Civis
Vz.: Gratia DI REX
Kz.: Gandavum Mone
(Vz.) van elke soort draagt altijd het monogram van Karel.
(Kz.) steeds een groot kruis.

___________________
 

DE GRAVEN VAN VLAANDEREN:

Boudewijn I (de ijzeren arm) 862-879 :
De dochter van Karel de Kale huwde met Boudewijn I die aldus de eerste graaf van Vlaanderen werd, landstreek welke hij van zijn schoonvader ten geschenke kreeg.
Boudewijn II (879-918) :
Hij streed tegen de invallen der Noormannen en versterkte hiervoor Brugge en Ieper.
Arnold I en Boudewijn III (918-964)
Arnold II (964-989)
Boudewijn IV (989-1036)
Boudewijn V (1036-1067).
Van de voorgaande Boudewijns kennen we met zekerheid een veertiental verschillende typen van munten, alles klein zilvergeld. Een voorbeeld:
Vz.: Balduini .. kruis
Kz.: Bonus Denariu.. versierd kruis
Boudewijn VI (1067-1070)
Arnold II (1070-1071)
Robrecht de Fries (1071-1092)
Robrecht II van Jerusalem (1092-1111)
Boudewijn VII - met het bijltje - (1111-1119)
Karel de Goedige (1119-1127)
Wilhelm Cliton (1127-1128)
Dirk van den Elzas (1128-1168).

Tijdens de regering van voorgaande graven zijn het de penningen welke vooral als munteenheid dienst doen.  Het zijn kleine, zilveren stukjes, van circa 0,40 gram.  Op de voorzijde staat, bijvoorbeeld voor Brugge: een geharnaste krijger met getrokken zwaard.  Op de keerzijde: een kruis.  De vlaamse penningen voorzien van een kruis verschillen van de andere, door het feit dat de armen van het kruis de ganse middellijn in beslag nemen, daar waar bij deze van Brabant of elders het kruis wordt opgesloten binnen een cirkel. — De penningen van Diksmuide vertonen op de voorzijde een gemijterde bisschop met staf.  Deze van Gent een gehelmde kop van een krijger en op de keerzijde tussen de armen van het kruis G.A.N.T.

Philip van den Elzas (1168-1191) werd door zijn huwelijk de machtigste leenheer van Frankrijk en voogd van de minderjarige koning van dit land.
Penning: Vz.: G A N T - gehelmde kop
              Kz.: Ph. COMES - kruis.
De Ph. is de afkorting van Phillipus, en Comes betekent graaf.  Marguerite van den Elzas en Boudewijn VIII (1191-1194)
Boudewijn IX van Constantinopel (1194-1205): veroverde in 1203 Constantinopel en werd daar tot keizer gekroond.
Penning: Vz.: G.A.N.T - gehelmde kop
              Kz.: B. COMES - kruis.
Johanna van Constantinopel (1205-1244).  Marguerite van Constantinopel (1244-1280).
Van deze laatste kennen we zeer fraaie penningen welke te Aalst werden geslagennbsp;:
Penning: Vz.: prachtige arend met twee koppen
              Kz.: A.L.O.S. tussen armen van kruis.

Gwijde van Dampierre (1280-1305).
Door een list lokte de koning van Frankrijk hem naar Parijs en wierp hem in de gevangenis.  Een vijf tiental verschillende penningen kennen we van deze graaf.
Voorbeeld: Vz.: G. COMES FLANDRIE — kopje
                  Kz.: Civitas Alost — kruis.
Zoals men vaststelt werd deze penning geslagen te Aalst.

Robrecht van Bethune (1305-1322). Een lange lijst van onlusten met de gemeenten en oorlogen tegen de franse koning die alles te baat nam om Vlaanderen op de knieën te krijgen.  Hij sloeg munten te Gent, Dendermonde en Aalst.  Vooral de «groot», een stukje in zilver, met een gewicht van ongeveer 3,90 gram.

Er zijn veel soorten van deze munten gekend.  In het begin werden ze nog geslagen naar frans model «gros tournois», met een soort kasteeltje in het midden, doch nadien ging men meer bij Engeland aanleunen en sloeg deze groot, naar het voorbeeld der engelsen, met een gekroond kopje in het midden.

Voorbeeld:  Vz. 

Kz. 
ROBERTUS COMES FLANDRIE, met een ridder te paard, voorzien van een schild met de vlaamse leeuw
MONETA VILLE ALOSTENSIS (buitenste legende) Signum crusis (binnenste legende) — kruis.

Lodewijk I van Nevers (of van Crecy): (1322-1346).
Tijdens zijn regering waren er bestendig opstanden van de vlaamse gemeenten.  Hij heulde met de koning van Frankrijk en werd zelfs door de Bruggelingen gevangen gezet.  Tengevolge van een algemene opstand in 1335 kwam de kapitein der Gentenaren (Jakob Van Artevelde) aan het hoofd van Vlaanderen te staan, gedurende zes jaar.  Lodewijk van Nevers is de eerste vlaamse graaf van wie men gouden munt heeft teruggevonden.  Het is een gulden van het florentijns type, zoals algemeen verbreid in de meeste Europese landen.  Deze gulden werd geslagen te Brugge en te Gent.  In deze laatste stad alleen sloeg men er in twee jaar tijds 220.000.

(Wordt voortgezet)
JORIS COUDENYS.

Separator

De Munten van Vlaanderen 1 - 2 - 3 - 4 - 5 - 6 - 7 - 8 - 9 - 10 - 11

Naar de top van deze blz.

Inhoudstafels
1968 - 1969 - 1970 - 1971 - 1972 - 1973 - 1974 - 1975 - 1976 - 1977
1978 - 1979 - 1980 - 1981 - 1982 - 1983 - 1984 - 1985 - 1986

Welkomblz van tijdschrift "Ons Meetjesland"
Doorzoek «Ons Meetjesland»!

MijnPlatteland homepage
MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  21-04-2021
Copyright Notice (c) 2024