Een Stam Claeys uit Waarschoot meer dan vier Eeuwen in Kaprijke

Carolus Ludovicus CLAEYS (B VIII g)

z.v. Petrus Anthonius Claeys (B VII d) en Victoria Mestdagh

° Kaprijke 7-1-1818
x Kaprijke 13-9-1848 Sophia De Rijcke
† Kaprijke 19-11-1886

De tweede zoon van bakker Pieter Antoon Claeys werd daags na Driekoningen in 1818 geboren. In het militiejaar 1837 was hij timmermansknecht en woonde hij in bij landbouwer Jan Francies Dhaese te Kaprijke. Hij was 1,61m groot, trok het nummer 32 maar werd wegens een (hardnekkige?) oogontsteking afgekeurd op 9/2/1838.

Hij huwde op 13 september 1848 te Kaprijke met Sophia De Rijcke (° Kaprijke 10-9-1819), dochter van Jan Baptiste en Carolina Van Branteghem.

Carolus woonde na de dood van zijn ouders - hij was amper 9 jaar oud - bij zijn broer Francies, bakker in de Voorstraat nr. 8 en stond in 1847 ingeschreven als "schrijver" (bediende). In 1857 was hij schoolmeester en woonde toen op het Dorp nr 32 te Kaprijke.

Toen in 1860 officieel de "leerwerkschool" afgeschaft werd en vervangen door de meisjesschool werd Karel Claeys met eenparigheid van stemmen tot bestuurder ervan verkozen. Hij genoot een jaarwedde van 300 frank en bekwam een "schadeloosstelling voor onderwijs aan arme kinderen" van 37,5 centiemen per maand en per kind. (in 1860 waren er dat 49 en in 1863 reeds 70 meisjes).

Op zijn kosten moest hij dan nog een gediplomeerde hulponderwijzeres in dienst nemen "voor helpen geven gezamentlijk met hem van lager onderwijs aen de kinderen en welke bovendien belast zal zijn met het leeren van handwerk aen dezelve…"

Het afgeschafte leerwerkhuis diende als meisjesschool en Karel moest daar ook wonen. Hij mocht de tuin, stal en remise gebruiken.

In 1867 stond hij in de bevolkingsregisters ingeschreven op het Plein nr 29 als winkelier en "organist".

Ook in 1867 verkocht koster Claeys een woonhuisje in de Eendepoelakker aan de Moerstraat te Kaprijke, met grond, samen 6 a 20 ca (sectie A 777 en 778), geërfd van zijn moeder Victoria Mestdagh, aan werkman Carolus Franciscus Lievens voor 700 fr. (158)

Toen in datzelfde jaar Engel De Pape, na 11 jaar functie, wegens gebrek aan kennis van zaken, ambsthalve als gemeenteontvanger ontslagen werd, stelde koster Claeys zich kandidaat en werd met 6 stemmen tegen 2 (voor bediende Désiré Martens) door de gemeenteraad van 16-7-1867 benoemd. Enkele maanden later vraagt de hoofdgemeente-onderwijzer Louis Braet zijn ontslag aan, en dadelijk stelt koster Claeys, ook gemeenteontvanger, winkelier, directeur en leraar in de meisjesschool, zich kandidaat.

(De combinatie van deze beroepen is niet zo onwaarschijnlijk: het aantal leerlingen per klas was onbeperkt in die tijd, zodat zijn kinderen zeer gemakkelijk naar een andere onderwijzer konden overgeheveld worden indien hij als koster zijn taak in de kerk moest vervullen. De taak van gemeente-ontvanger was 100 jaar geleden gewoon niet te vergelijken met de "papieren wereld van nu" en dus slechts een bijkomende taak. Ten slotte zal zijn echtgenote tussendoor wel de winkel opengehouden hebben.)

Tijdens de gemeenteraadszitting van 10 maart 1868 wordt Charles-Louis Claeys met eenparigheid van stemmen verkozen.

We citeren even de loffelijke woorden uit het gemeenteraadsverslag van die dag: (159)

"Gemerkt dat de plaats van hoofdonderwijzer bij de gemeenteschool alhier sedert enige tijd is opengevallen en dat zich tot deze plaats heeft aangeboden de genaamde Charles-Louis Claeys, oudleerling ter Normaalschool te Sint-Nicolaes, thans gemeenteontvanger alhier woonachtig.

In aanmerking nemende dat gezegde Claeys destijds gedurende 8 jaren is gelast geweest met het onderwijs en bestuur in de alhier vroeger bestaende voorlopige meisjesschool, taak waarvan hij zich steeds eervol en ter geheele voldoening onzer bevolking heeft gekweten,

Gezien een diploma ons door den verzoeker overgelegd, hetwelk, indien het niet als wettig kunne doorgaan, tenminste een alleszins voldoende bewijskracht van bekwaamheid daarstelt,

En aangezien overigens den kandidaat ons aller persoonlijk bekend is, en wij ten volle overtuigd zijn, dat door zijn kunde en vlijt, door zijn karakter en onbesproken gedrag, alsmede door zijne hoedanigheid als inboorling van Caprijcke en zelfs als bloedverwant der meeste en deftigste familien onzer gemeente, hij al de vereischten en waarborgen vereenigt, niet alleen om onze gemeenteschool naer wensch te doen bloeyen en gelukken, maar nog om eene ernstige en krachtdadige mededinging te verwekken aan het onderwijs van de Broeders der Christelijke Scholen, sedert eenige tijd alhier gevestigd, om tot deze plaats benoemd te worden."

Hoe groot de lof vanwege de toenmalige gemeentemandatarissen ook was, de provincie vernietigt de benoeming omdat Charles' diploma niet wettelijk is. De provincieraad benoemde dan eerst Felix Dhondt uit Nederbrakel, die weigerde en later Gustave De Vaere uit Tielt, die naar Kaprijke overkwam.

Maar koster Claeys liet zich niet doen ! Ook de plaats van hulponderwijzer aan de gemeenteschool werd vacant en hij stelde dadelijk hiervoor zijn kandidatuur. Opnieuw benoemde de gemeenteraad van 1-9-1868 hem en weerom werd hij door de gouverneur gewraakt. Bij gebrek aan kandidaten echter, werd hij uiteindelijk toch door tussenkomst van het gemeentebestuur op 20-10-1868, in zitting van 12 december 1868 benoemd tot hulponderwijzer voor 1 jaar tot 20 october 1869.

"Juist gepast", moet Charles-Louis gedacht hebben, "tegen dan is mijn zoon afgestudeerd !" En inderdaad in zitting van 2 october 1869 werd zoon Désiré tot hulponderwijzer benoemd.

Toen broer Francies voor 1880 ging rentenieren op het plein te Kaprijke, betrok koster Claeys diens woning in de Voorstraat 22. Hij stond nog steeds bekend als kruidenier en organist. Hij overleed er op 13-11-1886 en Sophie op 19-4-1895.

Zij hadden 6 kinderen:

Désiré-Francies Claeys (B IX j)
° Kaprijke 21-6-1849
x Zelzate 25-9-1878 Valentine Van Sele
† Kaprijke 21-6-1926
Camilla Ludovica Claeys
° Kaprijke 3-5-1851
† Kaprijke 18-12-1857
Ludovica Maria Adela Claeys
° Kaprijke 23-10-1853.
Stond in 1880 ingeschreven als hulponderwijzeres. Huwde als 41-jarige te Kaprijke op 25-1-1895 met bakker Jan Van Zele, zoon van Bruno en Petronella Dhaese. Jan was bijna 50. Hij werd in Kaprijke op 12 october 1845 geboren. Ludovica stond na haar huwelijk als winkelierster ingeschreven. Jan overleed er op 2 maart 1917 en Ludovica op 8-5-1937.
Julia Claeys
° Kaprijke 15-10-1856.
Was in 1880 bij haar ouders ingeschreven als "meesteres-vrouwen-mutsenmaakster", en huwde in Kaprijke op 11 mei 1892 met onderwijzer Joannes Bonquet, zoon van Jan Francies en Marie Van Vooren. Hij was in Kaprijke geboren op 23-1-1863, maar overleed reeds een week na zijn 40ste verjaardag, op 30 januari 1903 dus. Hij was toen griffier bij het vredegerecht. Zijn echtgenote volgde hem in de eeuwigheid op 4 maart 1920.
Zij hadden 1 dochter
- Maria Bonquet
  ° Kaprijke 5 maart 1893
  Ze werd onderwijzeres. Ze was jarenlang de rechterhand van priester-dichter E.H. Basiel De Craene. Na zijn overlijden trok ze zich terug in het St.-Vincentiusrusthuis te Hamme. Ze had daar twee kamers. Een ervan was volgens A. Janssens «gevuld met documenten, foto's, kranteknipsels, boeken, kortom alles wat maar enigszins betrekking had op het poëziegebeuren. ... Ze was te Hamme in haar leefkamer altijd druk doende. Ze klasseerde er de documenten, kleefde foto's op bladen en borg alles in mappen. Ze zou "zijn" werk en ook "haar" werk afmaken tot de "dag" die zou komen.»
  Ze overleed in het Fabiolaziekenhuis te Hamme op 6 januari 1991 en werd begraven op het kerkhof van Merendree, waar ook "haar" pastoor rust.
  Onze bron voor de gegevens over Maria Bonquet: A. Janssens in "HET LAND VAN NEVELE", Driemaandelijks tijdschrift van de heemkundige kring, juni 1991, jaargang XXII, aflevering 2, blz 183.
Camilla Claeys
° Kaprijke 23-1-1859.
Bleef ongehuwd. Stond in 1880 ingeschreven bij haar ouders als "vrouwenmutsenmaakster-werkvrouw". Later baatte ze een winkel uit van kruidenierswaren en textiel in Kaprijke. Precies op haar 66ste verjaardag legde ze voor goed haar hoofd neer in het rusthuis van haar geboortedorp.
Emiel-Ferdinand Claeys (B IX k)
° Kaprijke 14-8-1861
x Octavie De Cock

De ouders van Carolus
Petrus Anthonius Claeys (B VII d) en Victoria Mestdagh

Inleiding
Inhoudstafel
Overzicht I - Overzicht II - Overzicht III
Doorzoek onze Claeys website

Meer stambomen