Het Meetjesland in het noorden van Oost-VlaanderenThis page in English

Ertvelde, een Meetjeslands dorp

 Assenede Bassevelde Oosteeklo Zelzate Evergem Sleidinge
Klik op de afbeelding hieronder voor een grotere copij ervan. 
Ertvelde en zijn geburen op een landkaart van 1973

Uit een landkaart van 1973

Naam: Ertvelde komt van 'Artevelde' (1167).  Het eerste lid roept nog steeds vragen op, het tweede betekent 'woeste grond'.  Later: Aertevelde (1347), Thertvelde (1477), Ertvelde (1524).

Historische schets

Ertvelde is ontstaan in het midden van de 12de eeuw, op het kruispunt van de Antwerpse heerweg met de belangrijke weg die Gent met Biervliet verbond.  Vóór de 12de eeuw is er geen spoor van bewoning gevonden.  Het was een zeer onvruchtbare streek die deel uit­maak­te van het Ambacht Assenede.  Tot in de 16de eeuw bleef de Antwerpse heerweg de belangrijkste verkeersader door Ertvelde.

Klik op de afbeelding hieronder voor een grotere copij ervan. 
Het Gemeentehuis van Ertvelde

Uit een landkaart van 1973

Belangrijk in de ontginningsfase van het oostelijk gebied zijn de 133 bunder 'woestine' in Kluizen en Ertvelde, die Wouter van der Averien in 1227 kreeg van gravin Johanna en haar echtgenoot Fernand, de latere heerlijkheid van Averije.  Samen met de Twaalf Hofsteden vormde Averije het voornaamste rechtsgebied van het oude Ertvelde en Kluizen.

Het hele gebied van de twee gemeenten bestond, tot ongeveer 100 jaar geleden, nog uit twee scherp afgetekende landschappen.  Westelijk lag de vallei van de Burggravenstroom, een moerassig waterrijk gebied met bestendige zorg voor afwatering.  Noordelijk en ooste­lijk daarvan bevond zich het hoger gelegen heidegebeid van Rieme en Tervenen.  Nog tot in de 18de eeuw huisden hier wolven en vossen en werd het zand van de Riemse heide aan de zandschippers verpacht.

Bezienswaardigheden

De kerk van O.-L.-Vrouw Tenhemelopneming
Wanneer de eerste kerk in Ertvelde gebouwd werd, is niet bekend.  In 1580 werd de toen bestaande kerk verwoest en in 1593 deed de ruïne dienst als militaire versterking tegen de vrijbuiters.  Vanaf 1620 werd het kerkkoor opnieuw in gebruik genomen voor de eredienst.  In 1918 werd de kerktoren gedynamiteerd en in 1940 werden de toren en een groot gedeelte van het kerkschip verwoest.  De kerk werd in 1954 o.l.v. architect H. Vaerwyck heropgebouwd.

De St.-Barbaraparochie te Rieme
De wijk Rieme is zeer oud en wordt reeds vermeld in 1295.  De plaats was van strategisch belang omdat hier de Antwerpse heerweg de Sasse Vaart kruiste.  De St.-Barbaraparochie werd opgericht in 1927.  Op 31 maart 1935 werd de nieuwe parochiekerk ingewijd.  Rieme werd tijdens de oorlogsjaren van 1940-44 herhaaldelijk gebombardeerd en grotendeels vernield.  In 1955 werd de heropbouw aangevat.

Stoepe-kapel, Kapelhof (grens met Assenede)
Reeds in 1457 zou het oudste deel van de kapel gebouwd zijn.  Een levendige devotie ontwikkelde zich.  De kapel viel ten prooi aan de geuzentroebelen (1577-1578), maar werd omstreeks 1610 heropgebouwd.  In 1618 bezochten de aartshertogen Albrecht en Isabella het heiligdom.  In 1644 werd ze door de Staatse legers erg beschadigd, doch kort nadien gerestaureerd en zelfs vergroot.  Hoogtepunt van de devotie: de Stoepedagen van 8 tot 16 september.  Dankbare verering is in verscheidene schilderijtjes in beeld gebracht.

Klik op de afbeelding hieronder voor een grotere copij ervan. 
De Stoepe-kapel

Uit een landkaart van 1973

Hoge Wal, Jacob Van Arteveldelaan
In de 12de eeuw bouwde de burggraaf van Gent aan het einde van de Burggravenstroom een burcht.  Ze werd in 1385 vernield en nooit heropgebouwd.  Wat er nog overblijft zijn twee kunstmatige heuvels of motten, met wallen omringd.  De vroegere landbouwgrond rond deze motten werd de laatste jaren ingepalmd voor woningbouw en sportterreinen.

Goed ter Avrije, Hoge Avrijestraat 2
De oude hoeve 'Ter Avrije' was de zetel van een heerlijkheid.  'Ter Avrije' werd doorsneden door de Avrijevaart die de grens vormde tussen de parochies Ertvelde en Kluizen.  De omwalde hoeve is te vinden op korte afstand van de industrieweg R4.  Het 'hooghuys' van de hoeve omvatte het wethuis, het lagere gedeelte heeft in de zijgevel het jaartal 1771.

Windmolen en Rosmolen, Stenenmolenstraat 21
Het molencomplex langs de Stenenmolenstraat is een bezoek overwaard.  Deze molen uit 1799 is nog steeds bedrijfsklaar.  Op hetzelfde erf bevindt zich ook de enige rosmolen op Oost-Vlaams grondgebied, eveneens bedrijfsklaar, een uniek molinologisch ensemble.

Ernest Van Herck

Bron: de uitstekende «Streekgids Meetjesland» gepubliceerd in 1998 door Natuur en Landschap Meetjesland vzw.

Volgens de officiële webstek van de gemeente Evergem waartoe Ertvelde nu behoort, stond de bevolking van Ertvelde op 31/12/1990 op 5.492 personen en op 31/12/2010 was dat gegroeid naar 7.467.

Meer over de geschiedenis van Ertvelde's molencomplex, een artikel verschenen in 1982 in het tijdschrift «Ons Meetjesland», door de eigenaar Johan Van Holle.
Lees hier, ook al in tijdschrift «Ons Meetjesland» over een bezoek in 1968 aan Ertvelde van het Heemkundig Genootschap.

De Brouwerij Van Steenberge is in Ertvelde geboren, ze is er nog steeds en ze brouwen er heel goed bier.  Lees er hier meer over.

Ertvelde had ook een Biermuseum.  Het was heel aangenaam voor allen die er kwamen voor een bezoekje en om hun biertje Beremietje genoemd, te proeven.  Het werd gebrouwd speciaal voor het Biermuseum.  Dit alles kwam tot een eind in Ertvelde in 2016 toen de inhoud van het hele museum naar een biermuseum in het centrum van Brugge verhuisde.

Lees hier in een artikel door Omer Pauwels en Marc De Vleesschauwer over het bedevaartsoord "Onze-Lieve-Vrouw van Stoepe".
 

Bekende Ertveldenaren vraagt u ?
Arseen Rijckaert was een professionele wielrenner van 1945 tot 1958. 

Naar de top van deze blz
Meer foto's
Het MeetjeslandInhoudstafelDoorzoek onze Meetjesland webstek

MijnPlatteland homepage
MijnPlatteLand.com

Meest recente bijwerking :  08-05-2022
Copyright Notice (c) 2024

Aalter
Adegem
Assenede
Balgerhoeke
Bassevelde
Bellem
Belzele
Bentille
Boekhoute
Donk
Doornzele
Eeklo
Ertvelde
Evergem
Hansbeke
Kaprijke
Kerkbrugge-Langerbrugge
Kleit
Kluizen
Knesselare
Landegem
Lembeke
Lotenhulle
Lovendegem
Maldegem
Merendree
Middelburg
Nevele
Oosteeklo
Oostwinkel
Overslag
Poeke
Poesele
Rieme
Ronsele
Sleidinge
St.-Jan-in-Eremo
St.-Kruis-Winkel
St.-Laureins
St.-Margriete
St.-Maria-Aalter
Ursel
Vinderhoute
Vosselare
Waarschoot
Wachtebeke
Waterland-Oudeman
Watervliet
Wippelgem
Zelzate
Zomergem