VII e - Bernardus Van Zele

fs Jacobus Van Zele (VI c) en Joanna Maria Buysse

° Bassevelde 25 december 1788
x Lembeke 5 februari 1812 Francisca de Langhe
† Lembeke 28 oktober 1877^[145]

Hij was landman, wonende in Lembeke. Hij was 1,60 meter groot, dus groter dan zijn broer Jacobus Franciscus. Hij trok het lot nr 49 bij de militieloting en moest daardoor dienen. Hij had kastanjebruin haar en wenkbrauwen, grijze ogen, smal voorhoofd, een grote platte neus, een kleine mond en ronde kin, een rond bleek aangezicht en geen speciale kenmerken of littekens. Hij werd voor de dienst vervangen door Jean Quickelberge (° Nevele 2.3.1788), een wever die in Lembeke woonde en op 16.7.1807 in het legioen van Rennes arriveerde. Op 1 juni 1812 werd Bernard na zijn huwelijk van dienst vrijgesteld.

In 1821 was hij erfgenaam ten sterfhuize van Catharina De Langhe, weduwe Emmanuel Othon; hij was aan mede erfgenamen de gebroeders Verroste uit Watervliet 2057,14 gulden schuldig en vroeg hen dat om te zetten in een lening tegen een intrest van 5 procent per jaar. Daarvoor hypotheceerde hij een behuisde en beschuurde hofstede met boomgaard, moestuin en zaailand, samen ongeveer 6 gemeten ten noorden van Oosthoek te Lembeke en een blok zaailand in drie stukken, genaamd het vierde, vijfde en zesde heirelandstuck, bijna 4 gemeten groot te Lembeke Oosthoek, deels Bassevelde.

Toen in 1826 uit de gemeenschap van zijn paternele grootmoeder Carolina De Pape in Kaprijke een blok land verkocht werd van ruim drie bunders, ten noorden van de Heinestraat, stelde Bernard in voor 2040 gulden. Noch bij de eerste oproeping dd 11.2.1826 in herberg "den zwarten Leeuw" bij Jacques Bernard Steyaert op het Dorp te Bassevelde, noch bij de definitieve toewijzing dd 25.2.1826 werd iets bijgeboden, zodat Bernard eigenaar werd. Het land was wel verpacht tot Kerstavond 1827 aan Jan Baptist Standaert te Kaprijke en vanaf dan aan Bernards broer Karel voor 92,57 gulden per jaar.

Zijn zoon Bernard was van de militielichting 1839; via notaris Dauwe van Eeklo werd hij vervangen door Charles Louis Van Laecke, onwettige zoon van Catharina Van Laecke, weduwe Louis De Smet, eveneens uit Lembeke. Charles Louis was voordien knecht bij vader Bernard en kreeg bij zijn vertrek op 10 mei 1839 naar zijn eenheid 30 frank mee. In een brief vanuit het 1e regiment, 2e compagnie depot Philippeville dd 24 juni 1839, in opdracht door iemand anders geschreven, meldde hij zijn goede aankomst en vroeg hij 25 frank op te sturen "...het is den grooten noot die mij daertoe vordert...". En we lezen op het einde: "...blieft ook de goedheid te hebben van de combementen te doen aen mijn broeders en zusters ook aen geelde van millie (heel de familie) en geel uw gesint... Uw dienaer Sarrel Lowi van laeken". Deze brief was verzonden aan "Mijnheer beren naert van zille, mijnheer van zille, Lembeecken oosdoeck, Lembeecke, tuschen Gend en Brugge".

Het antwoord van Bernard Van Zele was waarschijnlijk niet zeer positief, want in een nieuwe brief dd 29.6.1839 toonde Charles Louis zijn verontwaardiging omdat hij geen geld kreeg zonder kwitantie. Wij citeren graag eens omwille van het taalgebruik:

"Baes Vanzeele! Met verwonderinge en gevoeligheyd ben ik overlaeden van uwen brief van den 26 dezer; het schijnt mij vreemd te zijn in uwen brief dat ik eene kwitantie aen u zou moeten toezenden om voor de 25 francs die ik zeer noodzaekelijk hebbe te konnen ontfangen, die door mij zou moeten onderteken zijn met een kruys en met de tegenwoordigheyd van eenige getuygen, en dan nog zou moeten gelegaliseert worden door de regentie van de stad waer ik in garnizoen lig; gelooft niet dat gij heden met eenen onrechtveerdigen dief of schurk te doen hebt, neen veel mier zou ik moeten ontrouwig zijn van u eene kwitantie te zenden, gij zoud ook kunnen zou ik moeten geloven indien ik u een kwitantie toezond dat gij aen mijn verzoek zou voldaen gij zou u ook in onweetendheyd kunnen verbuygen de kwitantie houden en mij niets opzenden. Ik schame mij alzoo van voor remplacant te dienen, te maer, ik zien dat mijn cameraeden die in het zelve vak zijn en van zoo haest zij schrijven dat zij straks indien zij geld noodig hebben het krijgen, en ik die het zoo noodzakelijk hebbe en nu maendag laets toekomende zal moeten gaen bij het regiment zonder eenen cents geld ja zelfs ik hebbe moeten geld leenen om dezen brief te doen schrijven veel min dat ik zal loopen naer pier jan of klay om eene kwitantie te doen schrijven om de geringe som van 25 francs te konnen ontfangen waermede ik sluyte in afwagting van hier op deudelijk antwoord te zullen krijgen.
Charles Louis Van Laecke.

PS veel te meer ben ik verwonderd! Heeft u wel iets ondervonden wegens mijn gedrag in den tijd dat ik bij u gewoond hebbe. Hebbe ik onregtveerdig geweest in mijnen handel of pijst gij dat ik mij zal veranderen met soldaet te zijn. Neen hoop ik. Endien gij aen mijn verzoek niet voldoet ik mij gedwongen worde op eene andere maniere te werken dat u misschien niet en zal behagen.
Met naesten.

Ik gelooft dat mijn brief zou wel is en zoo goed is of eene kwitantie.
Mijn adres is bij het eerste regiment 2e compagnie 3e bataillon tot luyk."

Op 4 juli ontving onze vriend zijn langverwachte geld. Daarvoor bedankte hij in een volgende brief dd 12 augustus 1839, maar vroeg hij opnieuw 25 frank "...welke mij zeer dienstig is voor mijne noodzaekelijkheyd...". Hij verontschuldigde zich ook voor zijn vorige brief "...ik ben iets te vrijpostig geweest, maar ik smeek u om vergeefving...". Dit schrijven kwam vanuit de citadel in Luik waar Charles Louis toen was gekazerneerd. Enkele dagen later ontving hij dat geld.

In september kreeg Bernard een brief van het leger waarin hij werd aangemaand de overeengekomen 150 frank te storten in de kas van het eerste regiment curassiers te Gent of in die van de eerste Linie en dan nog wel vóór 1 oktober of de vervanger zou naar huis gestuurd worden en zoon Bernard zou zelf zijn legerdienst moeten komen vervolledigen, en vader Bernard betaalde op 27 september dan ook.

Op 8 november van hetzelfde jaar meldde Charles Louis dat hij in het ziekenhuis van Luik lag en vroeg hij geld: "...want nu dat ik gezont gaan worden nu moet ik daar grooten onger lijden en ik die nu flauw ben kan daar nog wel heten koopen maar het is danig dier, en daar en boven zouw ik nog geren eenne hemtrok koopen wan om schil wagt te staan is het kout...".

Wanneer de vervanger van Bernard precies afgezwaaid is weten we niet, maar vanaf 17 mei 1841 verbleef hij wegens ziekte bij baas Van Zele op het hof. Die ziekte evolueerde ongunstig en op 26 april 1842 overleed hij daar. Er meldden zich geen erfgenamen en Bernard werd aangemaand de aangifte te doen van de successie. Daaruit vernemen we dat Bernard in totaal 650 frank moest betalen voor de vervanging van zijn zoon, maar de kosten wegens zijn ziekte en dood overtroffen de overeengekomen som. Bernard liet Charles Louis nochtans niet in de steek, zorgde voor een doodskist van 9 frank en liet hem begraven met een gezongen mis, waslicht en klokluiden, waarvoor hij 15,73 frank neertelde. Bij de eindafrekening vinden we dat Bernard 0,75 frank per dag ziekte van zijn knecht mocht in rekening brengen, twee frank per dag bedlegerigheid en evenveel voor elke dag "...het dode lichaam in huis te hebben gehouden". Blijkt ook dat de visiten en de geneesmiddelen van Dokter De Hoon van Bassevelde opliepen tot bijna 24 frank.

Op 2.2.1855 leende Bernard en zijn vrouw 13500 frank van Charlotte Elise Van Breugel, echtgenote van Louis De Wispelaere uit Sint Gillis Waas, maar wonende in Gentbrugge voor ten hoogste 20 jaar à 4,5%. Daartoe hypotheceerde hij volgende bezittingen:
een behuisde en beschuurde hofstede met boomgaard, bebouwde grond, moeshof, dreefje en 2 daarbijhorende stukken land, genaamd "het stuk achter de schure en het achteruitstuk" samen 1ha 80a 30ca, gelegen in de Ommeloopakker te Lembeke, sectie C 292b, 303, 304, 306 308, ten zuiden van de Vroedenhoekstraat of Oosthoekstraat;
een partij land in twee stukken "de wagenwielen" 1ha 15a 70ca, ten oosten van de Goochelarestraat in dzelfde akker, sectie A 1241 en 1242;
vier stukken zaailand naast elkaar in Lembeke in de Jacobetsakker genaamd "het middelste, het vierde, vijfde en zesde heirelandstuk" resp 40a 50ca (sectie A 1118), 69a 50ca (sectie A 1255), 30a 50ca (sectie A 1116), 58a 70ca (sectie A 1115 en sectie C Bassevelde 1657);
een stuk zaailand in Oosteeklo "het vijfweegse stuk" 75a 60ca, sectie A 327 en 362b, ten westen van de straat van Oosteeklo naar Bassevelde en ten oosten van de straat leidende naar de Brame;
een stuk zaailand "de bruwiersreep" , 1ha 41a 90ca, sectie C 1643 te Bassevelde
Zij boerden in de wijk Oosthoek, Vroedenhoekstraat 2 te Lembeke. In 1867 en 1877 was Bernard kiezer voor de gemeenteraad: daarvoor betaalde hij meer dan 20 frank belastingen, zoals de andere 236 kiesgerechtigden (op 2800 à 2900 inwoners).

Bernardus is getrouwd in Lembeke op 5 februari 1812 met Francisca de Langhe (° Lembeke 5/1/1792 - † Lembeke 27/4/1873), dochter van Petrus de Langhe en Catharina Cathelijn.

Uit dit huwelijk:

Jacobus Van Zele
° Lembeke 16 januari 1813
† Lembeke 5 februari 1813.
Sophie Van Zele
° Lembeke 17 december 1813,
† Lembeke 4 september 1889 om 9 uur 's morgens in het hospice in Aveschoot.^[146]
Op 17 mei 1873 maakten haar niet gehuwde broers Engelbert en Charles en haar zus Pauline samen met Sophie hun testament waarbij zij aan elkaar legateerden. Niets liet vermoeden dat Pauline en Engelbert achteraf nog zouden huwen.
Charles Van Zele
° Lembeke 29 juni 1817,
† Lembeke 25 augustus 1887 in de woning van zijn schoonbroer Eduard Van Acker in de Oosthoek.^[147]
Bij zijn oproeping voor legerdienst begin 1836 vonden wij zijn persoonsbeschrijving: 1,67 m groot, ovaal aangezicht, hoog voorhoofd, bruine ogen, gewone neus en ronde mond, ronde kin en bruin haar. Hij trok nr 30, maar werd wegens 'beenderbederf aan rechterarm' volledig vrijgesteld op 22.3.1836.
Bernardus Van Zele (VIII g)
° Lembeke 6 maart 1820
x 1854 Felicita Govaert
xx Kaprijke 7 januari 1874 Maria Theresia Immesoete
† 10 maart 1888
Bruno Van Zele
° Lembeke 13 mei 1823
† Lembeke 10 juni 1825.
Eduard Van Zele (VIII h)
° Lembeke 7 augustus 1826.
Amelie Van Zele
° Lembeke 28 november 1829
† Lembeke 1 juli 1912.^[148]
Ze huwde eigenlijk met haar 21 jaar oudere buurman en ze boerden in de Oosthoek te Lembeke.

Amelie is getrouwd in Lembeke op 4 mei 1861 met Jacobus de Pape, ° Lembeke op 29 november 1809, zoon van Bernardus de Pape en Francisca Goethals, landbouwer, wonende in Oosthoek Lembeke in 1861, † Lembeke op 31 maart 1898 in zijn woning in de Oosthoek.

Dit landbouwersgezin stond in de bevolkingsboeken van 1867 ingeschreven in de Vroedenhoekstraat 9 te Lembeke, dicht bij haar thuis.
Engelbert Van Zele (VIII i)
° Lembeke 9 maart 1832
x Bassevelde 11/8/1880 Florentina van Vlaenderen
xx Waarschoot 25 januari 1890 Maria Clementia Debbaut
† Lembeke 31 maart 1894
Pauline Van Zele
° Lembeke 13 september 1835
† Lembeke 30 juni 1915
Pauline is de eerste maal getrouwd in Lembeke op 1 mei 1879 met Eduardus van Acker, een jongen uit de buurt (° Lembeke 24/9/1843 - † Lembeke 4/6/1895), zoon van Jacobus Franciscus van Acker en Maria Theresia de Backer, vlasbewerker (bij zijn huwelijk) en lijnwaadwever (voor zijn huwelijk).

Pauline is na het overlijden van Eduard hertrouwd in Lembeke op 10 november 1897 met Angelus de Vos (° Lembeke 30/10/1840 - † Lembeke 12/3/1909), zoon van Livinus de Vos en Livina Maria Boelens, koehouder (bij zijn huwelijk).

——————
145	RAG Scheldedepartement 6038 RAG Notarieel depot Van Acker Bassevelde bundel 37 acte 155. RAG Notarieel depot Van De Ven Bassevelde, nr 35 actes 8, 12 en 18. RAG Familiefonds 7233, map Van Laecke-Van Zele RAG Notarieel depot Bekaert Watervliet, minuten notaris Taelman Kaprijke bundel 90 acte 10 RAG Lembeke modern 523,525 en 526 [Terug]
146	RAG Notarieel depot De Jaegher Watervliet, minuten notaris Bekaert Watervliet bundel 4 akten 76-79 [Terug]
147	RAG Lembeke modern 630 [Terug]
148	Huwelijkscontract RAG Notarieel depot Bekaert Watervliet, minuten notaris Taelman Kaprijke bundel 96 acte 59 [Terug]

De ouders van Bernardus:
Jacobus Van Zele (VI c) en Joanna Maria Buysse

Onze Van Zele Home page
Inhoudstafel - Overzicht - Zoek-bladzijde

Heeft u een aanvulling, een verbetering, een foto of een suggestie, neem dan aub contact op met ons.